مشروح :
چالش‌های آموزش
ریاضیات در پیش ار دبستان
آقای مصطفی کریمی
23 آبان 96
انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا، سال‌ها
در این زمینه کار کرده است. در کشورهای مختلف، نظریات متفاوتی در این زمینه وجود دارد
ولی بین دو نظریه جدال است:
- عده‌ای می‌گویند بچه‌ها می‌توانند
در سنین پایین ریاضیات را یاد بگیرند پس در پیش از دبستان ریاضی را به آن‌ها آموزش
دهیم.
- عده‌ای می‌گویند بچه ها باید ضمن
فعالیت ریاضی را یاد بگیرند مربی یا معلم به عنوان تسهیل‌گر فضای آموزشی و وسیله بازی
را بچیند تا بچه‌ها انگیزه پیدا کنند و سراغ بازی‌ها بروند ولی انتخاب و شروع بازی
با بچه‌ها باشد و در آن‌ها ایجاد رغبت شود .
اکنون متوجه شده‌اند که تفکر ریاضی و
استدلال کردن خیلی مهم‌تر از مهارت‌های ریاضی و مهارت‌های عملیاتی است.
آموزش و پرورش در کشورهای پیشرفته، آخرین
تحقیقات دانشگاهی را در اختیار معلمان بر گزیده قرار می‌دهند شورای بزرگ معلمان درباره
آن گفتگو می‌کند مفاهیمی را که بچه‌های ۵ ساله یا ۶ ساله می‌توانند یاد بگیرند، اعلام
می‌کنند.
راهبردها و شیوه‌های یاددهی یادگیری در
آموزش ریاضیات را در چند آیتم دسته‌بندی کرده‌ام:
۱- در پیش دبستان و سال‌های اول دبستان،
یادگیری حتما باید با بازی و فعالیت توم باشد.
۲- آموزش ریاضی به تمام جنبه‌های رشد
توجه شود.
۳- آغازگر فعالیت و انتخاب کننده فعالیت
خود کودک باشد.
۴- آموزش مفاهیم ریاضی به زندگی کودک
پیوند داده شود.
۵- آموزش ریاضی در پیش دبستان به
عنوان یک درسی جداگانه مطرح نشود بلکه با فعالیت‌های دیگر مثل نقاشی توام باشد و کودک
مفاهیم ریاضی را با کشف دنیای اطراف خودش بشناسد.
سپس ضمن گفتگو با شرکت‌کنندگان در جلسه،
چالش‌هایی که مربیان و مدیران پیش دبستانی با آن روبه‌رو هستند به قرار زیر دسته‌بندی
شد:
- اختلاف نظر اولیا و مرکز آموزشی و
مربیان. که برای حل آن باید به خانواده آموزش‌هایی داده شود تا ادامه آموزش در داخل
خانواده انجام گیرد.
- عدم آموزش مناسب مربیان در ایران.
در حالی که در بعضی کشورها مربیان آموزش مداوم می‌بینند.
- اختلاف نظر مربی و مدیر. مربی می‌خواهد
نظرات نو را آزمایش کند ولی بعضی مدیران فقط برای تجارت فعالیت می‌کنند.
- وجود مشکلات خانوادگی بعضی کودکان
مثل مسائل اقتصادی که مانع پیشرفت آموزش میشود.
- عدم وجود یک برنامه که رونده آموزش
را از ساده به پیچیده شکل می‌دهد.
یعنی مربی باید با یک برنامه‌ریزی ماهرانه،
پیش‌بینی کند که کودک چه حد و چه چیز را باید در خلال بازی یاد بگیرد.
- ضعف مهارت‌های استدلالی ریاضی در
کودکان
- کودکان باید انواع مهارت‌های ارتباطی،
مهارت‌های عاطفی، مهارت‌های استدلالی یا حل مسئله ریاضی را بیاموزند.
- عدم ارتباط مفاهیم یاد گرفته شده
با مفاهیم ریاضی مقاطع بالاتر
- تالیف کتب درسی توسط طراح آموزش و
طراح کتب درسی پشت درهای بسته.
یعنی بچه ها مهارت‌های بنیادی و پیش‌نیازها
را برای رفتن به کلاس بالاتر به دست نمی‌آورند.
- غنی کردن محیط اطراف کودک (چیدمان
آموزشی)
- فاصله بین برنامه و خط مشی با اجرا
(چالش پیاده کردن یک برنامه با واقعیت)
- مشکلات مربیان مثل دانش کم مربیان،
حقوق کم مربیان، مسائل ایمنی بچه‌ها
- عدم اعتماد بین والدین و مربیان
- تعیین استانداردها از طرف مراکز و
سازمان‌های مختلف (مثلا بهزیستی، مدیران مهدکودک و...)
- نشنیدن صدای کودک در فرایند آموزشی:
یعنی بدون توجه به خواسته‌ها و نیازهای کودکان، هدف‌ها تعیین و اجرا میشود. باید ریاضیات
را با زندگی روزمره کودک پیوند دهیم و اشتیاق و علاقه او را در بازی‌ها و فعالیت‌ها
در نظر بگیریم. وضعیت را با فعالیت‌های کودک مثل موسیقی ، شعر یا نقاشی پیوند دهیم
تا شیرین شود.
- تحقیقاتی در ۱۰ سال گذشته در دنیا
شده و سعی می‌کنند در پیش دبستان، تفکر ریاضی را، از حساب به جبر نزدیک کنند. مثلا
جمع‌آوری، طبقه‌بندی و نمایش داده‌ها تفکر ریاضی میشود.
انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا تلاش کند
راه حل‌هایی را برای چالش‌های آموزشی پیش از دبستان و دبستان مدون کند.